Böbrek taşı, üreter sistemle alakalı bir rahatsızlıktır. Her yaş aralığından ve her cinsiyetten bireyde görülebilen bu rahatsızlık, böbrekte sert yapıda bir cismin bulunması anlamına gelir. Oldukça ağrılı bir seyir süreci olan rahatsızlık, kişiye günlük hayatta pek çok sorun çıkartır. Tedavi yöntemi bulunan taş veya taşlar pek çok nedene bağlı olarak oluşabilir. Kendine has belirtileri ile uzman bir doktor tarafından kolaylıkla teşhis edilen böbrek taşı, taşın oluşum nedenine bağlı olarak tedavi edilir. Uzman doktor hastayı tedavi etmek için önce oluşum nedenini tespit etmeli ardından o nedeni ortadan kaldırmalıdır. Sonraki aşamada hastanın genel durumu ve taşın büyüklüğüne göre ürolog, bir tedavi biçimi izler.
Böbrek Taşı Neden Olur?
Böbrek taşı neden olur konusunda henüz net bir açıklama bulunmamaktadır. Pek çok farklı nedene bağlı olarak görülebilen bu rahatsızlık çoğunlukla;
- İrsi nedenlerden oluşabilir
- Az su tüketimine bağlı olarak oluşabilir
- Sıvı ihtiyacını çay, kahve ve gazlı içeceklerden karşılamaktan dolayı oluşabilir
- Gıdaları düzgün yıkamama sonucu oluşabilir
- Doğuştan görülen idrar yolu anomalilerinden oluşabilir
- Gut ve sistüniri gibi bazı sistemik hastalıklar nedeni ile oluşabilir
Böbrek Taşı Kimlerde Olur?
Böbrek taşı kimlerde olur sorusunun cevabı tıpkı neden olur sorusunun cevabı gibi belirsizdir. Kadınlara nazaran erkeklerde çok daha sık görülen rahatsızlığın esasında pek çok farklı cevabı vardır. Toplumda oldukça sık görülen böbrek taşı aslında kadınlar da, erkeklerde de, çocuklarda da ve yaşlılarda da görülebilir. Her yaş ve her cinsiyet aralığından pek çok kişinin dönem dönem maruz kaldığı bu rahatsızlık basitçe;
- Yanlış beslenme şeklini seçen
- Yanlış sıvı tüketimi olan
- Genetik yatkınlığı olan
- Az hareket eden
- Sahip olunan rahatsızlıklardan mustarip kişilerde olur.
Hastanın özellikle ailesinde bu tarz böbrek rahatsızlıkları var ise, kişi mutlaka bol su içmelidir.
Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?
Böbrek taşı belirtileri üreter sistemde görülen diğer taş rahatsızlıkları ile oldukça benzer semptomlara sahiptir. Ağrı, idrar renginde değişiklik, idrara çıkma sıklığı ve başka bir takım belirtileri mevcuttur. Bilinen başlıca belirtileri aşağıdaki gibidir.
- Sık sık tuvalete gitme isteği
- İdrar renginin kırmızı, pembe ya da kahverengiye çalması
- İdrarda kan olması
- İdrar yaparken ağrı hissedilmesi
- Kasık ve karın boşluğunda yoğun ağrı
- İdrar yapma esnasında ani gelen acı
- Az miktarda idrar yapma
- İdrar tazyikinde azalma
- Mide bulantısı
- Kusma
- Çatallı idrar yapma
- Dalgalar halinde gelen ağrı
Hastalık dönemsel olarak sessizleşebilir. Semptomların kaybolması ile hasta kendini iyileşmiş hissedebilir. Lakin, hastalığın normal seyri bu şekildedir. Kişi iyileştiğini sanarak tedavi olmazsa ya da olduğu tedaviyi yarıda keserse taş, bir süre sonra böbreğe zarar verir. Kendisini yenileyemeyen hayati bir organ olan böbrek, bu gibi durumlarda ciddi hasar alabilir. Hatta iflas edebilir. Bu nedenle bilgisayarlı tomografi ya da röntgen filmi ile taşın olup olmadığı, doğal yollar ile düşüp düşmediği mutlaka bir uzman tarafından belirlenmelidir.
Böbrek Taşı Tedavisi
Böbrek taşı tedavisi için farklı yollar mevcuttur. 5 milimetre civarında büyüklüğe sahip olan taşların medikal tedavi ile ağrısını kesmek ve doğal yollar ile düşmesini beklemek yaygın bir çözümdür. ESWL adı verilen vücut dışından gelen şok dalgaları ile taş kırma tedavisi ise daha çok büyük ölçekli taşlarda kullanılır. Taşların parçalanarak dışarıya çıkışını amaçlamak, tedavinin ana prensibidir.
Perkutan Nefrolithotomy, kısaca PNL tedavi yöntemi, 2 cm’den büyük taşlar için kullanılan bir yöntemdir. ESWL ile kırılamayan taşlarda kullanılan bu yöntem cerrahi müdahale gerektirir. Bu yöntemde endoskopik yollar ile yani kapalı cerrahi ile böbrek içine girilerek bütün ya da parçalar halinde taş çıkartılır.
Bir başka tedavi yöntemi de üretoroskopi kısaca URS tedavi yöntemidir. Tedavi sonrası hastanın aynı ya da bir iki gün içinde evine dönmesi mümkündür. Tedavi mercekli bir cihazla sorunlu bölgeye girilmeyi kapsar. Lazer ile böbrek taşı kırma işlemi böbrek içinde yer alan havuzcuk kısmında gerçekleştirilir.