Makaleler


Böbrek taşları, toplumda oldukça yaygın görülen bir böbrek rahatsızlığıdır. Kişi için zaman zaman oldukça sancılı olabilen bu hastalık; görülmesi bakımından kişi ayırt etmez. Genç, yaşlı ve çocuk demeden her yaştan kişide görülebilen bu hastalık ayrıca hem kadınlarda hem de erkeklerde oldukça sık görülmektedir.

Böbrek taşı sancısı oldukça rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Bununla beraber bu taş sabit durduğu zamanlarda kişiye fazla semptom yansıtmaz. Sessiz geçen dönemleri ile hastaları bir nebze rahatlatan bu hastalık, sahip olduğu bu özellikle çoğu zaman hastaları olumsuz yönde etkiler. Hasta, ağrıların geçmesi ile kendisini çoğu zaman iyileşmiş farz eder. Durum bu şekilde olmadığından hastanın tedaviyi yarım bırakması ilerleyen süreçte hastaya olumsuz geri dönüşlerde bulunacaktır.

Böbrek Taşları Neden Oluşur?

Böbrek taşları neden oluşur sorusunun cevabı minerallerdir. Çeşitli minerallerden oluşan bu taşlar farklı nedenlere bağlı olarak kişide taş oluşumunu tetikleyebilir. Mineral yapıda sert maddeler olan bu taşlar tüketilen gıdaların olması gerektiği biçimde yıkanmamasından oluşabileceği gibi sıvı tüketiminin bilinçsiz yapılması ile de ilintili olabilir.

Çoğu kişi gün içinde çay ve kahve gibi sıvıları sıklıkla tüketir. İlk bakışta bu sıvılar vücudun su ihtiyacını karşılıyormuş gibi görünse de esasında karşılaşamaz ve hatta daha da kötü bir duruma getirebilir. Bu durumda böbrekler taş üretebilir.

Irsi nedenlerden de oluşumu gözlemlenen bu taşlar doğuştan görülen idrar yolu bozukluklarından dolayı görülebilir.

Ayrıca gut ve sistüniri vb. sistemik rahatsızlıklar da bu oluşumu tetikleyebilir.

Böbrek Taşları Nasıl Tedavi Edilir?

Böbrek taşları tedavisi olan bir rahatsızlıktır. Böbrek odacıklarında sıklıkla rastlanan bu hastalık, hastanın genel durumu ve taşın büyüklüğüne göre farklı biçimlerde tedavi edilebilir. Örneğin böbrekte yer alan taşın boyutları küçük ise medikal bir takım ilaçlar bu taşın böbrekten çıkarak vücuttan atılmasında yardımcı olabilir.

Eğer taş büyük ebatlara sahip ya da şeklen böbreğe zarar verebilecek bir yapıya sahip ise bu yöntem pek tercih edilmez. Zira taş böbrekten çıkarak üreterlere ulaştığında ve ardından atıldığında geçtiği tüm yolları zedeleyecektir. Bu, enfeksiyon riskini arttıracağı gibi kişide çok ciddi sancılara da neden olacaktır. Bu nedenle tedavide; PNL, ESWL, Lazer gibi farklı yöntemler izlenebilmektedir.

Böbrek Taşları Tedavisi ESWL

Böbrek taşları tedavisi ESWL denen yöntem ile mümkün olabilir. Oldukça yaygın bir tedavi türü olan ESWL’de seçim daima doktora aittir. Vücut dışından uygulanan şok dalgaları ile mevcut taşı kırmaya, daha ufak parçalara bölmeye yarayan bu tedavi, büyük ölçekli taşların ufaltılmasında kullanılır.

Burada ana prensip taşların vücuttan atılabilecek boyutlara ulaşmasıdır. Normal şartlar altında geçmesi gereken kanallardan geçemeyecek kadar büyük olan taşların kırılıp ufaltılmasını konu alan bu tedavi günümüzde sıklıkla hastalara uygulanır.

ESWL tekniği her ne kadar sık uygulanan ve yüksek başarı gösteren bir tedavi yöntemi olsa da her zaman için yüzde yüz sonuç göstermeyebilir. Bu gibi durumlarda doktor ek bir tedavi yöntemi ile hastalığın giderilmesini sağlayabilir.

Böbrek Taşları Tedavisi PNL

Böbrek taşları tedavisi PNL dene yöntem ile de sağlanabilir. Perkutan Nefrolithotomy adı verilen bu tedavi yöntemi 2 CM’den daha iri taşların yok edilmesinde etkilidir. Çoğunlukla ESWL adı verilen tedavi yönteminin etki etmediği, yani taşı kıramadığı durumlarda tercih edilen bu tedavi yöntemi etkinliği ile bilinir.

Kısaca PNL adı verilen Perkutan Nefrolithotomy yöntemi endoskopik müdahale gerektirir. Endoskopi yolu ile hastada işlem kapalı cerrahi yöntemi ile uygulanır. Endoskopik bir araç ile böbrek içine girişim sağlanan ve bu girişim sonucu taşı çıkarmayı amaçlayan yöntem kimi zaman böbrekte bulunmaması gereken mineral bazlı taşın bütün olarak çıkartılmasını kapsar. Ancak bazı durumlarda taş bu yöntem ile kırılarak da çıkartılabilir.

Böbrek Taşları Tedavisi Lazer

Böbrek taşları tedavisi lazer yöntemi ile de sağlanabilir. Oldukça popüler bir taş kırma işlemi olan bu yöntem gelişen teknoloji ile sağlık sektöründe kendisine yer bulmuştur. Açık ameliyata nazaran çok daha basit bir işlem olan lazer tedavisi URS tedavisi denen bir başka yöntemin adıdır. Merceği bulunan bir cihaz yardımı ile böbreğe giriş sağlanan bu yöntemde hasta çok kolay bir biçimde iyileşme gösterir.

Taburcu olma süresi bakımından incelendiğinde kolay bir işlem olan tedavi, herhangi bir komplikasyon oluşturmadığı müddetçe 2 günlük bir yatış içerir. Genellikle iki gün içinde taburcu olması beklenen hasta, eğer genel sağlık durumu iyi ise yatışı sağlayan doktorun da onayı ile aynı gün de taburcu edilebilir.



Böbrek taşı, üreter sistemle alakalı bir rahatsızlıktır. Her yaş aralığından ve her cinsiyetten bireyde görülebilen bu rahatsızlık, böbrekte sert yapıda bir cismin bulunması anlamına gelir. Oldukça ağrılı bir seyir süreci olan rahatsızlık, kişiye günlük hayatta pek çok sorun çıkartır. Tedavi yöntemi bulunan taş veya taşlar pek çok nedene bağlı olarak oluşabilir. Kendine has belirtileri ile uzman bir doktor tarafından kolaylıkla teşhis edilen böbrek taşı, taşın oluşum nedenine bağlı olarak tedavi edilir. Uzman doktor hastayı tedavi etmek için önce oluşum nedenini tespit etmeli ardından o nedeni ortadan kaldırmalıdır. Sonraki aşamada hastanın genel durumu ve taşın büyüklüğüne göre ürolog, bir tedavi biçimi izler.

Böbrek Taşı Neden Olur?

Böbrek taşı neden olur konusunda henüz net bir açıklama bulunmamaktadır. Pek çok farklı nedene bağlı olarak görülebilen bu rahatsızlık çoğunlukla;

  • İrsi nedenlerden oluşabilir
  • Az su tüketimine bağlı olarak oluşabilir
  • Sıvı ihtiyacını çay, kahve ve gazlı içeceklerden karşılamaktan dolayı oluşabilir
  • Gıdaları düzgün yıkamama sonucu oluşabilir
  • Doğuştan görülen idrar yolu anomalilerinden oluşabilir
  • Gut ve sistüniri gibi bazı sistemik hastalıklar nedeni ile oluşabilir

Böbrek Taşı Kimlerde Olur?

Böbrek taşı kimlerde olur sorusunun cevabı tıpkı neden olur sorusunun cevabı gibi belirsizdir. Kadınlara nazaran erkeklerde çok daha sık görülen rahatsızlığın esasında pek çok farklı cevabı vardır. Toplumda oldukça sık görülen böbrek taşı aslında kadınlar da, erkeklerde de, çocuklarda da ve yaşlılarda da görülebilir. Her yaş ve her cinsiyet aralığından pek çok kişinin dönem dönem maruz kaldığı bu rahatsızlık basitçe;

  • Yanlış beslenme şeklini seçen
  • Yanlış sıvı tüketimi olan
  • Genetik yatkınlığı olan
  • Az hareket eden
  • Sahip olunan rahatsızlıklardan mustarip kişilerde olur.

Hastanın özellikle ailesinde bu tarz böbrek rahatsızlıkları var ise, kişi mutlaka bol su içmelidir.

Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek taşı belirtileri üreter sistemde görülen diğer taş rahatsızlıkları ile oldukça benzer semptomlara sahiptir. Ağrı, idrar renginde değişiklik, idrara çıkma sıklığı ve başka bir takım belirtileri mevcuttur. Bilinen başlıca belirtileri aşağıdaki gibidir.

  • Sık sık tuvalete gitme isteği
  • İdrar renginin kırmızı, pembe ya da kahverengiye çalması
  • İdrarda kan olması
  • İdrar yaparken ağrı hissedilmesi
  • Kasık ve karın boşluğunda yoğun ağrı
  • İdrar yapma esnasında ani gelen acı
  • Az miktarda idrar yapma
  • İdrar tazyikinde azalma
  • Mide bulantısı
  • Kusma
  • Çatallı idrar yapma
  • Dalgalar halinde gelen ağrı

Hastalık dönemsel olarak sessizleşebilir. Semptomların kaybolması ile hasta kendini iyileşmiş hissedebilir. Lakin, hastalığın normal seyri bu şekildedir. Kişi iyileştiğini sanarak tedavi olmazsa ya da olduğu tedaviyi yarıda keserse taş, bir süre sonra böbreğe zarar verir. Kendisini yenileyemeyen hayati bir organ olan böbrek, bu gibi durumlarda ciddi hasar alabilir. Hatta iflas edebilir. Bu nedenle bilgisayarlı tomografi ya da röntgen filmi ile taşın olup olmadığı, doğal yollar ile düşüp düşmediği mutlaka bir uzman tarafından belirlenmelidir.

Böbrek Taşı Tedavisi

Böbrek taşı tedavisi için farklı yollar mevcuttur. 5 milimetre civarında büyüklüğe sahip olan taşların medikal tedavi ile ağrısını kesmek ve doğal yollar ile düşmesini beklemek yaygın bir çözümdür. ESWL adı verilen vücut dışından gelen şok dalgaları ile taş kırma tedavisi ise daha çok büyük ölçekli taşlarda kullanılır. Taşların parçalanarak dışarıya çıkışını amaçlamak, tedavinin ana prensibidir.

Perkutan Nefrolithotomy, kısaca PNL tedavi yöntemi, 2 cm’den büyük taşlar için kullanılan bir yöntemdir. ESWL ile kırılamayan taşlarda kullanılan bu yöntem cerrahi müdahale gerektirir. Bu yöntemde endoskopik yollar ile yani kapalı cerrahi ile böbrek içine girilerek bütün ya da parçalar halinde taş çıkartılır.

Bir başka tedavi yöntemi de üretoroskopi kısaca URS tedavi yöntemidir. Tedavi sonrası hastanın aynı ya da bir iki gün içinde evine dönmesi mümkündür. Tedavi mercekli bir cihazla sorunlu bölgeye girilmeyi kapsar. Lazer ile böbrek taşı kırma işlemi böbrek içinde yer alan havuzcuk kısmında gerçekleştirilir.




OP.DR. RUHİ GÜNGÖR





OP.DR. RUHİ GÜNGÖR