Makaleler


BHP tedavisi için halk arasında fazlaca laf kalabalığı var maalesef. Medikal olmayan sözde ilaçların bu denli yaygın olması da bunu kanıtlar nitelikte. Ne var ki bu tarz sözde ilaçların kullanılması başta böbrek olmak üzere vücutta bulunan diğer organlara zarar vermektedir. Bu nedenle de doktor tavsiyesi olmaksızın herhangi bir ilaç kullanmak bu noktada kesinlikle gerçekleştirilmemesi gereken bir davranıştır.

Bitkisel bir takım karışımlar da yine tedavi adı altında halk arasında sıklıkla kullanılmaktadır. Aktardan alınan çeşitli bitkiler bu noktada kişiye belli oranlarda fayda sağlayabilmektedir. Kabak çekirdeği ekstresi ya da bal kabağı çekirdeği ekstresi fayda sağladığı bilinen bitkisel ürünlerdendir. Yine de kişi bu bitkisel ürünleri doktora danışmadan kullanmamalı ya da doktor tedavisi yerine kullanmamalıdır.

Medikal BHP Tedavisi

Medikal BHP tedavisi önerilen tedavi yöntemidir. Uzman bir üroloji doktoruna danıştığınızda doktor size çeşitli testler uygular. Bu testler idrar akım testi olan üroflowmetri ya da prostat hacmini ölçen PSA testi gibi gerekli testlerdir. Yapılan bu testlerin sonuçları doktorun eline geçtiğinde gördüğü değerlere göre doktor nasıl bir tedavi yolu izleyeceğine karar verir. Bazı durumlarda doktor, iyi huylu prostat büyümesi olan BPH’yi cerrahi müdahale yani ameliyat / operasyon ile kontrol altına alırken bazı durumlarda da yalnızca ilaç tedavisini tercih edebilir. Ayrıca doktor gerekli bulduğu durumlarda her iki yöntemi de birbirini destekleyici bir biçimde tercih etmektedir.

Rahatsızlığı yok etmek adına doktorun hastaya önereceği tedavi yöntemleri ise aşağıdaki gibidir.

  • 5 alfa-Redüktaz İnhibitörleri
  • Minimal İnvaziv Teknikler
  • Açık Prostatektomi
  • Transüretral Kesi (TUIP)
  • Transüretral Rezeksiyon (TUR)

Bunlara ek olarak doktor, hastanın genel yaşantısında bir takım değişiklikler gerçekleştirmek isteyebilir ya da lazer tedavisi gibi farklı tedavi yöntemleri uygulayabilir.

Bitkisel BHP Tedavisi

BPH bitkisel tedavi

Bitkisel BHP tedavisi prostat büyümesi nedeni ile günlük yaşantısında sıkıntı çeken hastaları ilgilendiren bir konudur.

Ülkemizde pek çok kişi doktora gitme fikrinden bir hayli çekinmektedir. Kulaktan dolma bilgiler bu durumun ana nedenidir. Prostat bezinin vücutta yer aldığı kısım, muayene şeklinin zihnen  abartılması gibi nedenlerden erkekler prostat şikayetleri dayanılmaz bir noktaya ulaşmadan doktora danışmayı ret eder. Bunun bir sonucu olarak da hasta, yaşam şeklini olumsuz bir biçimde etkileyen hastalığa doktora gitmeden bir çözüm arar.

Hastalar, aktar gibi doğal ürün satışı yapan dükkanlarda;

  • Çuha Çiçeği
  • Kabak Çekirdeği Ekstresi
  • Bal Kabağı Çekirdeği Ekstresi
  • Cranberry Eksteresi
  • Hazenbel
  • Udu Hindi (Öd Ağacı)

Gibi doğada yetişen bitkilerin karışımı, yiyecekler ya da kurutulmuş halini prostat büyümesine karşın satın almaktadır. Bu bitki kuruları ve karışımlarının bilinen herhangi bir zararı olmadığı gibi bazı kişilerde hastalığın ilerlemesine engel olduğu da bilinmektedir. Ancak kesin bir tedavi için bunlar asla yeterli olmayacaktır.

BPH Tedavisi Ameliyat

BHP tedavisi ameliyat yolu ile de yapılabilir. Ancak bu seçim hastaya değil doktora kalmıştır. Unutulmamalıdır ki ameliyat seçeneği hem hasta hem de doktor için izlenecek en son yoldur. Bu tarz bir müdahale herkese uygulanmamaktadır.

İyi huylu prostat büyümesi için gerçekleştirilen cerrahi müdahaleler aşağıdaki gibidir.

  • Minimal invaziv teknikler
  • Lazer cerrahisi
  • Açık prostatektomi
  • Transüretral kesi (TUIP)
  • Transüretral Rezeksiyon (TUR)
  • Transüretral Mikrodalga Tedavisi (TUMT)
  • Transüretral Prostat İğne Ablasyonu( TUNA)
  • Prostatik Stentler
  • Prostatik Üretral Lift
  • İntraprostatik Enjeksiyonlar

Minimal İnvaziv Teknikler

BHP tedavisi minimal invaziv teknikler adı verilen yöntem ile sağlanabilmektedir. Bu yöntem hastanın karın bölgesinde gerçekleştirilir. Ön karın duvarının kesi ile açılması sonucu başlatılan bu yöntem ayrıca başka rahatsızlıkların tedavisinde de tercih edilmektedir. Bu hastalıklar çoğunlukla kalp rahatsızlıkları ve fıtık gibi hastalıklardır.

Yaklaşık olarak 1 CM’lik bir kesi ile gerçekleştirilen minimal invaziv teknikler, esasında hasta ve doktorlar arasında pek popüler olan bir tedavi yöntemi değildir. Bunun nedeni operasyonun kesi içermesidir. Zira açılan kesi ne denli büyük ise iyileşme süresi de o denli uzun olacaktır. Ayrıca kesi olan bölgenin operasyon sonrası gerekli bakımlarının ihmal olmadan yapılmasının gerekmesi (bölgenin enfeksiyon kapmaması için) de bu yöntemin favori olmamasının ana nedenidir.

BHP Tedavisinde Lazer Cerrahisi

Lazer cerrahisi BPH tedavisi için tercih edilen bir yöntemdir. Farklı lazer tedavi yöntemlerini kapsayan bu cerrahi özellikle idrar yapma (işeme) ile ilgili sıkıntıları büyük oranda geçirmektedir.

Operasyon boyunca hastanın az kan kaybetmesi ve iyileşmenin çok daha hızlı gerçekleşmesi bu yöntemin oldukça sevilmesine ve doğal olarak tercih edilmesine zemin hazırlamıştır.

Lazer ışınlarının dalga boyuna bağlı olarak başarı gösteren bu yöntem su içeren dokular taradınfan emilmektedir.

Eskiden kullanılan lazer cerrahisinde lazer tibi Neomidyum YAG lazeri idi. Günümüzde bunun yerini kısaca KTP denilen potasyum titanil fosfat lazer almıştır.

Lazer çeşitleri aşağıdaki gibidir.

  • Holmiyum Lazer
  • Diod Lazer
  • Neomidyum YAG Lazer
  • Potasyum Titanil Fosfat (KTP)
  • Tulyum Lazer

Operasyon sonrası komplikasyon oluşumu oldukça az olmasına karşın görülmesi mümkündür.

Açık Prostatektomi

Açık prostatektomi BHP tedavisi için anestezi altında gerçekleştirilen bir başka cerrahi müdahaledir. Hastaya ve doktora bağlı olarak spinal ya da genel anestezi operasyon için hastaya uygulanmaktadır. Anestezi verildikten sonra yatay bir çizgi halinde yaklaşık 10 CM’lik bir kesi yapılır. Doktor, bu keşiden hastanın mesanesine ulaşır ve buradan prostatın gereğinden fazla büyümüş dokuları kesilerek çıkartılır.

Açık prostatektomi dikiş içermektedir. Açılan kesiler işlem bittikten sonra doktor tarafından dikilir. Dikişleri daha sonra alma mümkün olamayacağı için özellikle idrar kesesi dikişinde kendiliğinden vücutta eriyen (yok olan) dikişler atılır. Operasyon sonrası hastaya kateter takılmaktadır.

Operasyon sonrası oluşabilecek komplikasyonlar vardır. Bunlardan en sık rastlananı kesilip dikilen mesaneden daha sonra idrar kaçağı yaşanmasıdır. Bunun dışında;

  • Kanama
  • İdrar sıkışması (Kanamaya bağlı gelişir)
  • Enfeksiyon (İltihap)
  • Fıtık
  • Şişkinlik
  • İstifra (Kusma)
  • Ağrı
  • İdrar Kaçırma
  • Boşalma Sorunları

Gibi komplikasyonlara rastlamak da mümkündür.

Transüretral Kesi (TUIP)

Transüretral kesi yani TUIP BHP tedavisi için tercih edilen bir başka yöntemdir. 30 cc’den küçük prostatlar için tercih edilen bu yöntem median lobu bulunmayan kişilerde kullanılır. Diklemesine gerçekleştirilen kesinin yanı sıra prostat kapsülüne iki adet daha kesi operasyon dâhilinde gerçekleştirilir. Bu operasyonda herhangi bir doku çıkartılması yapılmaz.

Çoğunlukla cinsel hayatı olan erkeklerde tercih edilen bu yöntemin uygulanışı oldukça kısa bir süreye tekabül etmektedir.

Operasyon sonrası tekrar müdahale gerektirme oranı oldukça düşüktür. Ayrıca;

  • Kanama
  • TUR Sendromu
  • Üriner İnkontinans ve Enfeksiyon
  • Üretra Darlığı
  • Mesane Boyu Darlığı

Gibi komplikasyonlar operasyon sonrası görülebilse de görülme oranları totalde oldukça düşüktür.

Transüretral Rezeksiyon (TUR)

Klasik kapalı prostat ameliyatı anlamına gelen transüretral rezeksiyon yani TUR BHP tedavisi için tercih edilen bir başka operasyondur. Oldukça popüler bir iyi huylu prostat büyümesi tedavisi olan TUR iyileşme süresinin oldukça kısa olması ile her geçen gün popülerliğini arttırmaktadır.

Tamamen kapalı olan bu yöntem anlaşılacağı üzere kesi içermemektedir. Hastanın idrar çıkışını mümkün kılan delikten sistoskop ve rezektoskop adı verilen araçlar ile içeriye giriş sağlanır. Giriş başarı ile sağlandıktan sonra doktor, sorunlu bölgeyi iyileştirme yönünde çalışmalara başlar. İşlem bittiğinde doktor hastaya bir sonda takarak işlemi sonlandırır.

Operasyon sonrası iyileşme sürecinin oldukça hızlı olması, bakım ihtiyacının açık ameliyata göre çok daha az olması ve enfeksiyon kompikasyonunun da buna bağlı az görülmesi bu yöntemi favori yöntemlerden biri haline getirmiştir.

Transüretral Mikrodalga Tedavisi( TUMT)

Transüretral mikrodalga tedavisi adı verilen TUMT BHP tedavisi ısı ile sağlanır. İntraüretral alet aracılığıyla mikrodalga radyasyon yayarak etki eden bu tedavi, prostat dokusunu sertleştirmesi amacı ile kullanılır. Prostat bezinde ihtiyaç duyulan sertliği elde etmek adına mikrodalga enerji kullanılan minimal invaziv bir iyileştirici hamledir. Burada amaç prostatın hacim değerini düşürmek ve hastada görülen rahatsız edici belirtileri kontrol altında tutmaktır.

Transüretral Prostat İğne Ablasyonu( TUNA)

Radyo frekans tedavisi olarak da anılan transüretral prostat iğne ablasyonu kısaca TUNA olarak da anılır. TUNA BHP Tedavisi için tercih edilen bir yöntemdir. Prostat büyümesine bağlı olarak hastada ortaya çıkan belirtileri hafifletmek veya tamamen ortadan kaldırmak maksadı ile gerçekleştirilen bu yöntem idrar akışını engelleyen dokunun hasar görmesini hedef alır. Tahribat prensibine bağlı olarak çalışan bu yöntem nadiren de olsa tekrarlayabilir.

Operasyon sonrası komplikasyon riski diğer tüm tedavi yöntemlerinde olduğu gibi vardır. Komplikasyonlar çoğunlukla enfeksiyon yani iltihaplanma ve idrar yapmakta zorlanma şeklinde kendisini gösterir.

Ayrıca idrar tutamama şeklinde komplikasyonların da görülebildiği bu tedavi doktorun gerekli görmesi halinde hastaya takılan bir katater ile (küçük bir boru) kontrol altın alınabilir. Böyle durumlarda kateter çoğunlukla birkaç gün ya da birkaç hafta hastada kalır.

Prostatik Stentler

Prostatik stentler BHP tedavisi için tercih edilen bir başka yöntemdir. Çoğunlukla medikal tedavilerin cevapsız kaldığı durumlarda tercih edilen bu yöntem cerrahi müdahale yapılması gereken durumlarda tercih edilir. Ameliyat gibi komplike bir tedaviye uygun olmayan hastalarda kullanılan bu yöntem ince bir tüp yardımı ile üretra bölgesini genişleten bir araçtır.

Yay benzeri görüntüsü ile bilinen stentlerin yerleştirilmesi oldukça basittir. Operasyon sonrası hastanede kalmaya gerek olmayan ve genel anestezi olmaksızın uygulanan bu yöntem ayrıca operasyon sonrası kanama ihtimalinin düşük olması nedeni ile de popülerdir.

Kısa sürede hastaya uygulanması ile de hasta ve doktora avantaj sağlayan bu yöntemin elbette dezavantajları da mevcuttur. Bu dezavantajlar şu şekildedir.

  • Stent takıldıktan sonra stendin yerinden oynaması
  • Sık idrar yapmaya neden olması
  • İdrar kaçırmaya neden olması
  • Ağrıya neden olması

Prostatik Üretral Lift (PUL)

Prostatik üretral lift BPH tedavisi için kullanılabilecek bir başka tedavi yöntemidir. Bu operasyonda amaç prostat büyümesi nedeni ile idrar yapmakta zorlanan hastaların rahatlatılmasıdır. Bu bağlamda operasyon, tıkanıklığa neden olan dokuların sıkıştırılarak idrar geçişine izin verecek biçimde konumlandırılmasıdır.

Kısaca PUL olarak da bilinen prostatik üretral lift, endoskopi yardımı ile yapılan kapalı bir yöntemdir. 80 GR’dan küçük büyüklüğe sahip prostatlar için tercih edilen bu yöntem, hastaya büyük ölçüde fayda sağlar. Bu faydalardan ilki operasyon sonrası  taburcu olma süresinin oldukça kısa olmasıdır. Operasyondan yalnızca birkaç saat sonra çıkış izni alan hastalar, gün içinde dinlenmek kaydı ile taburcu olabilmektedir.

Spinal anestezi ile lokal olarak uyuşturulmaya maruz kalan hasta, operasyon sonrası genel anestezi almadığı için kendisini çok daha çabuk toparlar.

İntraprostatik Enjeksiyonlar

İntraprostatik enjeksiyonlar BPH tedavisi dahilinde hastaya gerçekleştirilebilir. Botoks enjeksiyonu BPH tedavisinde çoğunlukla plastik cerrahlar tarafından gerçekleştirilir.

Tedavinin yan etkisinin olmaması, herhangi bir kesi içermemesi ve operasyon sırada / sonrasında herhangi bir ağrıya neden olmaması son yıllarda bu tedavinin oldukça popülerleşmesine yol açmıştır.

Lokal olarak uygulanan spinal anestezi ile gerçekleştirilen bu tedavi, hastaya işlem sonrasında normal yaşama hızlıca dönme imkanı sağlar.

Tek seferde uygulanan (tek seansta etki) ve hemen hemen 15 dakika gibi kısa bir sürede biten işlem ayrıca hastalarda %50’lik bir prostat hacmi azalmasına neden olur.

Hızlı etki gösteren ve açık ameliyata göre çok daha avantajlı olan bu yöntem, kısa süre içinde hastaya daha kolay idrar yapma imkanı sunmaktadır.

 




OP.DR. RUHİ GÜNGÖR





OP.DR. RUHİ GÜNGÖR